Przejdź do treści

Medycyna na obcasach

Insulinooporność w ogóle i szczególe +

W swojej codziennej pracy staram się nie tylko leczyć, nazwijmy to, „ginekologiczne” choroby, ale patrzę na kobietę w sposób całościowy. Uważam też, że każda terapia powinna być spersonalizowana.

Insulinooporność jest jedną ze składowych chorób z zakresu endokrynologii ginekologicznej. W przypadku jej leczenia najważniejsza jest zmiana stylu życia.

Ważna jest prawidłowo zbilansowana dieta, dzięki czemu trzustka nie będzie stymulowana do produkcji insuliny. Oprócz tego ważna jest aktywność fizyczna, ponieważ podczas wysiłku mięśnie pobierają i spalają glukozę, co umożliwia kontrolę stężenia cukru we krwi.

Jeśli zarówno dieta, jak i aktywność fizyczna nie powoduje spadku masy ciała, można włączyć leczenie farmakologiczne.

Pamiętajcie jednak, że każdy spadek masy ciała o minimum 5-10 % uwrażliwia nasz organizm na działanie insuliny. Przejdźmy zatem do szczegółów.


Insulinooporność to…

…stan, w którym nasz organizm, pomimo prawidłowego lub nawet podwyższonego stężenia insuliny we krwi, nie reaguje na nią w odpowiedni sposób.

Mówimy wtedy o obniżonej wrażliwości na działanie insuliny.


Co warto wiedzieć?

Insulinooporność NIE jest oddzielną jednostką chorobową, lecz STANEM prowadzącym do zaburzeń metabolicznych, zwanych zespołem metabolicznym.

O zespole metabolicznym mówimy, gdy występuje:

  • podwyższony poziom cukru we krwi
  • nadciśnienie tętnicze
  • otyłość
  • nieprawidłowe stężenie cholesterolu i trójglicerydów


Jakie są przyczyny insulinooporności?

Nadmiar hormonów, działających przeciwstawnie do insuliny, może obniżyć wrażliwość naszego organizmu na jej działanie.

Do takich hormonów należą:

  • glukagon
  • hormony tarczycy (nadczynność tarczycy)
  • kortyzol (zespół i choroba Cushinga)
  • hormon wzrostu (akromegalia)
  • androgeny (np. zespół policystycznych jajników)
  • parathormon (pierwotna nadczynność przytarczyc)


Jakie są czynniki ryzyka?

Osoby zmagające się z nadwagą i otyłością są najbardziej narażone na ryzyko rozwoju insulinoopornośći. 

Wśród innych czynników ryzyka wyróżniamy:

  • wiek – ryzyko wzrasta z wiekiem
  • płeć – bardziej narażeni są mężczyźni z powodu otyłości brzusznej
  • dieta obfitująca w tłuszcze i węglowodany proste
  • niska aktywność fizyczna
  • ciąża
  • przyjmowanie niektórych leków, np. glikokortykosteroidów
  • alkohol, palenie papierosów


Jakie są objawy insulinooporności?

Przez dłuższy czas insulinoopornośc przebiega bezobjawowo, czego skutkiem może być późna diagnoza.

Co powinno Cię zaniepokoić?

  • ciągłe zmęczenie i brak energii
  • senność, obniżony nastrój i rozdrażnienie
  • trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała
  • wzrost tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicy brzucha
  • większy apetyt, a nawet napady tzw. „wilczego głodu”
  • problemy skórne np. rogowacenie ciemne
  • nadciśnienie tętnicze
  • podwyższony poziom cukru we krwi
  • podwyższony poziom cholesterolu, trójglicerydów


Czym jest rogowacenie ciemne, czyli acantosis nigricans?

To ogniskowe, hiperkeratotyczne, najczęściej szarobrązowe (rzadziej czarne) przebarwienie i rozrost brodawkowaty skóry. Hiperpigmentacja (przebarwienia) jest konsekwencją długotrwałej ekspozycji keratocytów na insulinę.

Gdzie występuje?

  • na karku, pachach, pępku, pachwinach.

U kogo najczęściej występuje?

  • u dojrzewających dziewczyn z cukrzycą typu 2;
  • u kobiet z zespołem Cushinga, z zespołem policystycznych jajników (PCOS), u chorych na nowotwory złośliwe – najczęściej w przypadku raka gruczołowego żołądka.


Jakie są skutki insulinooporności?

Zaliczamy do nich:

  • choroby sercowo-naczyniowe;
  • niealkoholowe stłuszczenie wątroby;
  • cukrzyca typu 2

Insulinooporność w przebiegu PCOS (zespołu policystycznych jajników)

Najczęstszym fenotypem w PCOS jest fenotyp metaboliczny.

Charakteryzuje go:

  • otyłość brzuszna – u 50-80% kobiet;
  • upośledzenie tolerancji glukozy – u 30-35 % kobiet;
  • cukrzyca typu 2. – u 8-10%;
  • niealkoholowe stłuszczenie wątroby;
  • zaburzenie gospodarki lipidowej – u 70% kobiet


UWAGA!

Insulinooporność w PCOS dotyczy nie tylko kobiet z otyłością trzewną i BMI>25 kg/m2, ale także kobiet z prawidłową masą ciała!


Moja rada

Pomimo, że nie wynaleziono uniwersalnego leku na insulinooporność, można z nią walczyć.

Dzięki odpowiedniej diagnozie i terapii możesz zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych czy cukrzycy typu 2; w chwili obecnej są to główne przyczyny umieralności na świecie.


Jak możesz zdiagnozować insulinooporność?

  1. Oznaczenie glukozy na czczo oraz doustny test obciążenia glukozą (OGTT)
  2. Oznaczenie poziomu insuliny na czczo i wskaźnika HOMA-IR/ QUICKI

© Karina Barszczewska