Bolesne miesiączkowanie, czyli dysmenorrhoea to ból zazwyczaj o charakterze skurczowym, zlokalizowany w podbrzuszu. Występuje u 14-60% kobiet w okresie prokreacyjnym, częściej w wieku młodzieńczym – w tym okresie jest główną przyczyną absencji szkolnej.
Bolesne miesiączkowanie dzielimy na pierwotne i wtórne
Bolesne miesiączkowanie PIERWOTNE – kilka faktów:
- bez uchwytnej przyczyny
- dotyczy głównie nastolatek i młodych kobiet;
- przyczyną jest zwiększona produkcja prostaglandyn, głównie F2α w endometrium (błonie śluzowej macicy), która powoduje skurcz naczyń i przez to nasila aktywność skurczową mięśniówki macicy;
- stawiamy takie rozpoznanie, gdy wykluczymy inne przyczyny dolegliwości
BOLESNE MIESIĄCZKOWANIE PIERWOTNE: obraz kliniczny
- dolegliwości bólowe o charakterze skurczowym w podbrzuszu są najintensywniejsze w ciągu pierwszych 48 godz. krwawienia miesiączkowego – właśnie wtedy stężenie prostaglandyn jest największe;
- wśród objawów mogą się pojawić m.in.: nudności, wymioty, bóle głowy, bóle kręgosłupa w odcinku krzyżowo-lędźwiowym, u niektórych pacjentek biegunka – spowodowana obecnością prostaglandyn i ich metabolitów w surowicy.
Bolesne miesiączkowanie PIERWOTNE: leczenie
Stosujemy niesteroidowe leki przeciwzapalne nie krócej niż przez 3 miesiące, np. Ibuprofen, kwas mefenamowy. Jeśli po trzech miesiącach nie nastąpi poprawa, możliwe są dwie opcje postępowania:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne II generacji (inhibitory COX-2), np. Nimesulid (można stosować >12 r.ż.);
- połączenie niesteroidowych leków przeciwzapalnych z jednofazowymi, złożonymi preparatami antykoncepcyjnymi.
WAŻNE!
Jeśli po 3-6 miesiącach stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych i preparatów antykoncepcyjnych nie nastąpi poprawa, należy jeszcze raz przeanalizować, czy przyczyną bólu nie jest np. endometrioza. Tym samym będzie to bolesne miesiączkowanie WTÓRNE.
Bolesne miesiączkowanie WTÓRNE: kilka faktów
- u podłoża dolegliwości leżą określone nieprawidłowości w obrębie narządu rodnego;
- przyczynami są m.in.: endometrioza, stan zapalny miednicy mniejszej, mięśniaki macicy, wady wrodzone macicy;
- dotyczy głównie kobiet między 30-40 r.ż
Bolesne miesiączkowanie WTÓRNE: obraz kliniczny
- endometrioza: nasilające się bolesne miesiączkowanie, bóle pulsujące, tętniące, mogą towarzyszyć defekacji, bóle owulacyjne, dyspareunia, bóle acykliczne;
- stan zapalny miednicy mniejszej: ból brzucha + podwyższona temperatura ciała, bolesność przy poruszaniu macicą w badaniu ginekologicznym, tkliwość w okolicy przydatków (jajników i jajowodów);
- mięśniaki: bolesne miesiączki często ze skrzepami krwi, krwawienia dłuższe, częstsza zmiana środków higieny osobistej;
- wady macicy (zaporowe): zarośnięcie błony dziewiczej – brak miesiączki przy narastającym bólu co miesiąc; macica jednorożna z niekomunikującym rogiem szczątkowym – bolesne miesiączki;
Bolesne miesiączkowanie WTÓRNE: leczenie
- Ustalenie przyczyny,
- Rozpoczęcie leczenia przyczynowego zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami
- W przypadku konieczności leczenia objawowego, należy postępować jak przy bolesnym miesiączkowaniu PIERWOTNYM.
Pamiętajcie jednak, aby nie bagatelizować bólu, który pomimo leków przeciwbólowych, a nawet włączenia antykoncepcji jest nadal obecny lub, co gorsza, jest coraz intensywniejszy.
Koniecznie porozmawiajcie o tym ze specjalistą, który wykluczy choroby powodujące ból podczas Waszej miesiączki.